Obowiązek wskazywania ostatecznych cen biletów lotniczych na każdym etapie rezerwacji

W wyroku, stanowiącym odpowiedź na pytanie prejudycjalne niemieckiego Bundesgerichtshof (BGH), Trybunał Sprawiedliwości UE zajął stanowisko co do wykładni art. 23 ust. 1 zd. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1008/2008 z dnia 24 września 2008 r. w sprawie wspólnych zasad wykonywania przewozów lotniczych na terenie Wspólnoty.

Przepis ten przewiduje m.in., że oferowane lub opublikowane w dowolny sposób, w tym w Internecie, publicznie dostępne taryfy lotnicze i stawki lotnicze zawierają obowiązujące warunki przewozów lotniczych wykonywanych z portu lotniczego znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego, do którego ma zastosowanie traktat. Ostateczna cena, którą należy zapłacić, jest zawsze wskazywana i zawiera obowiązujące taryfy lotnicze i stawki lotnicze, a także wszystkie należne podatki, dopłaty, opłaty i należności, które są obowiązkowe i możliwe do przewidzenia w chwili publikacji.

Przedmiotem postępowania głównego była kwestia prawidłowości systemu rezerwacyjnego linii lotniczych Air Berlin, który polegał na tym, że po wybraniu trasy i daty klientowi wyświetlała się tabela wskazująca możliwe połączenia lotnicze w wybranym dniu.  W tabeli oprócz czasów odlotu i przylotu podawano taryfę lotniczą za wybrany przewóz lotniczy, a także, odrębnie, podatki i opłaty, dopłatę paliwową oraz sumę tych oddzielnie wskazanych składników ceny. Pole znajdujące się pod tą tabelą pokazywało cenę obliczoną na podstawie tych danych, opłatę transakcyjną, a także – poniżej – ostateczną cenę za osobę dla wybranego lotu. Zgodność tego systemu z prawem unijnym zakwestionował Federalny Związek Centrali i Związków Konsumenckich (vzbv e.g.).

Na podobnym stanowisku stanął Trybunał, który orzekł, że przewidziany w art. 23 ust. 1 zdanie drugie rozporządzenia nr 1008/2008 obowiązek nakazujący wskazanie ostatecznej ceny „zawsze”, w tym opłat, które są obowiązkowe i możliwe do przewidzenia, istnieje już od momentu, gdy taryfy lotnicze zostają opublikowane w jakiejkolwiek formie, nawet przed rozpoczęciem procesu rezerwacji.

Ponadto Trybunał stwierdził, że w ramach elektronicznego systemu rezerwacji takiego jak ten będący przedmiotem postępowania głównego ostateczna cena, jaką należy zapłacić, powinna być wskazywana nie jedynie w stosunku do konkretnie wybranego przez klienta przewozu lotniczego, ale także dla każdego przewozu lotniczego, dla którego taryfa jest wyświetlana.

Trybunał podkreślił również, jak duże znaczenie przy dokonywaniu wykładni aktów prawa unijnego odgrywa interpretacja motywów zawartych w preambule, wskazując na motyw 16 rozporządzenia nr 1008/2008. W świetle intencji ustawodawcy wspólnotowego klienci powinni mieć możliwość skutecznego porównania cen przewozów lotniczych poszczególnych przewoźników lotniczych i w związku z tym ostateczna cena podlegająca zapłacie z tytułu przewozu lotniczego rozpoczynającego się na lotnisku znajdującym się na terytorium Unii powinna być zawsze wskazana i powinna uwzględniać wszelkie podatki, opłaty i należności.

  • wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 stycznia 2015 r., C-573/13