Oznaczenie „produkt izraelski” nie zawsze dopuszczalne

Kwestia właściwego oznakowania produktów spożywczych ma istotne znaczenie w procesie podejmowania decyzji zakupowych przez konsumentów. Okazuje się jednak, że w niektórych przypadkach problematyczne może być już samo określenie kraju, z którego towar pochodzi.

Szczegółowe zasady dotyczące informowania o produkcie, w tym o kraju jego pochodzenia, znajdują się m.in. w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.

To właśnie wykładnia przepisów ww. rozporządzenia była przedmiotem postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości UE w sprawie C-363/18, którego kanwą był spór pomiędzy Organisation juive européenne i Vignoble Psagot Ltd a francuskim ministerstwem gospodarki i finansów w przedmiocie zgodności z prawem opinii w sprawie oznaczania pochodzenia towarów z terytoriów okupowanych przez Państwo Izrael od czerwca 1967 r.

TSUE w wyroku z 12 listopada 2019 r. rozstrzygnął pytanie prejudycjalne poprzez przesądzenie, iż na środkach spożywczych pochodzących z terytorium okupowanego przez Państwo Izrael należy zamieścić nie tylko oznaczenie tego terytorium, lecz również, w przypadku gdy takie środki spożywcze pochodzą z miejscowości stanowiącej lub stanowiących osiedle izraelskie znajdujące się na tym terytorium, informację o takim właśnie pochodzeniu.

W tym zakresie Trybunał odniósł się do opublikowanego 12 listopada 2015 r. przez Komisję Europejską komunikatu pt. „Zawiadomienie interpretujące w sprawie oznaczania pochodzenia towarów z terytoriów okupowanych przez Izrael od czerwca 1967 r.”

Wynika z niego, że zgodnie z prawem międzynarodowym Unia Europejska nie uznaje zwierzchności Izraela nad terytoriami okupowanymi przez ten kraj od czerwca 1967 r., a mianowicie nad Wzgórzami Golan, Strefą Gazy i Zachodnim Brzegiem, łącznie ze Wschodnią Jerozolimą, i nie uznaje tych obszarów za część terytorium Izraela.

W związku z tym, że Wzgórza Golan i Zachodni Brzeg (łącznie ze Wschodnią Jerozolimą) w myśl prawa międzynarodowego nie wchodzą w skład terytorium izraelskiego, oznaczenie »wyprodukowano w Izraelu« uznaje się za nieprawidłowe i wprowadzające w błąd.

Komisja podała również wskazówki dotyczące sposobu oznaczania produktów pochodzących z tych terytoriów. W przypadku produktów pochodzących z Palestyny, ale niepochodzących z osiedli izraelskich, oznaczenie, które nie wprowadzałoby w błąd co do pochodzenia geograficznego, a przy tym odpowiadałoby praktyce międzynarodowej, mogłoby brzmieć: »produkt pochodzący z Zachodniego Brzegu (produkt palestyński)«, »produkt pochodzący ze Strefy Gazy« lub »produkt pochodzący z Palestyny«.

Natomiast w odniesieniu do produktów z Zachodniego Brzegu lub Wzgórz Golan pochodzących z osiedli izraelskich, oznaczenie ograniczające się do słów »produkt pochodzący ze Wzgórz Golan« lub »produkt pochodzący z Zachodniego Brzegu« nie byłoby dopuszczalne. Nawet w przypadku podania szerzej rozumianego obszaru lub terytorium, z którego pochodzi produkt, opuszczenie dodatkowej informacji geograficznej wskazującej, że produkt pochodzi z osiedli izraelskich, wprowadzałoby konsumenta w błąd co do prawdziwego pochodzenia produktu. W takich przypadkach należy dodać, na przykład w nawiasach, wyrażenie »osiedle izraelskie« lub jego odpowiednik. W związku z tym można stosować wyrażenia, takie jak »produkt pochodzący ze Wzgórz Golan (osiedle izraelskie)« lub »produkt pochodzący z Zachodniego Brzegu (osiedle izraelskie).

• wyrok TSUE z 12 listopada 2019 r., C-363/18