Najem krótkoterminowy a nieuczciwa konkurencja

Rynek najmu krótkoterminowego od kilku lat rozwija się w Polsce bardzo dynamicznie. Za lidera wskazanej działalności uchodzi globalna firma Airbnb pośrednicząca w wynajmie kwater, której popularność i przychody rosną z roku na rok. Jednakże działalność osób zamieszczających ogłoszenia w Airbnb oraz innych serwisach zajmujących się najmem krótkoterminowym nie doczekała się dotychczas szczegółowego uregulowania prawnego, jak ma to miejsce w przypadku hoteli.

Lokale wykorzystywane dla celów najmu krótkoterminowego nie zostały zaliczone do obiektów hotelarskich w rozumieniu ustawy o usługach hotelarskich, a zatem brak jest również regulacji odnoszących się do wymogów, jakie muszą one spełniać.

Brak odpowiednich przepisów dotyczących najmu krótkoterminowego prowadzi do szeregu problemów, do których należą m.in.:

• bezpieczeństwo (pożarowe, sanitarno-ekologiczne itd.) nie tylko turystów korzystających z lokali przeznaczonych na najem krótkoterminowy, ale także mieszkańców budynków, w których takie lokale się znajdują,
• straty finansowe miast z uwagi na niepłacenie przez osoby zajmujące się najmem krótkoterminowym podatków z tytułu prowadzonej działalności,
• brak kontroli nad osobami korzystającymi z lokali przeznaczonych na najem krótkoterminowy, które często zakłócają spokój, nie pozwalając na normalne funkcjonowanie mieszkańcom budynków, w których takie lokale się znajdują,
• negatywny wpływ na rynek najmu długoterminowego oraz powodowanie sztucznego wzrostu cen mieszkań poprzez ograniczenie ich dostępności dla mieszkańców danych miejscowości.

Najem krótkoterminowy stwarza także problemy w sferze prawa konkurencji. Działalność polegająca na oddawaniu lokali w najem krótkoterminowy stanowić może nieuczciwą konkurencję dla obiektów hotelarskich, które muszą spełniać wymagania przewidziane w ustawie o usługach hotelarskich i Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie.

Prowadzenie działalności w przedmiocie najmu krótkoterminowego jest obwarowane znacznie mniejszymi restrykcjami, co stawia osoby prowadzące taką działalność w uprzywilejowanej pozycji w stosunku do osób zajmujących się usługami hotelarskimi. Osoby zarabiające na wynajmie mieszkań przez platformy takie jak Airbnb nie muszą stosować się do przepisów obowiązujących właścicieli hoteli, a to stawia je w dużo bardziej korzystnej sytuacji biznesowej.

Eliminacja wskazanych nieprawidłowości w zakresie konkurencji jest możliwa jedynie poprzez wyczerpujące uregulowanie najmu krótkoterminowego. Jako przykład podać można działania podjęte przez miasto Paryż, w którym wprowadzono przepisy zabraniające wynajmu mieszkań i domów na platformach typu Airbnb dłużej niż 120 dni w roku. Mimo podjętych działań w dalszym ciągu przepisy nie są przestrzegane, a pomiędzy Paryżem a Airbnb toczy się spór sądowy.

W Polsce Ministerstwo Sportu i Turystyki w październiku 2019 r. poinformowało o projekcie „Białej Księgi Regulacji Systemu Promocji Turystycznej w Polsce”, tj. dokumencie zawierającym postulaty w zakresie nowych przepisów dotyczących branży turystycznej, w tym propozycje uregulowania najmu krótkoterminowego. Według przedstawionej propozycji wynajmujący lokale w ten sposób powinni rejestrować się w ewidencji prowadzonej przez władze lokalne. W chwili obecnej nie wiadomo jednak, czy i kiedy tego typu regulacje zostaną uchwalone.