Premia pieniężna jako „opłata półkowa” naruszeniem art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k.

Postępowanie dotyczyło tzw. opłat półkowych, czyli opłat innych niż marża handlowa, pobieranych przez sieci handlowe od dystrybutorów za przyjęcie towaru do sprzedaży. Pobieranie takich opłat stanowi czyn nieuczciwej konkurencji określony w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej jako u.z.n.k.).

Powódka, dystrybutor wyrobów odzieżowych, domagała się od pozwanej sieci hipermarketów na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 5 u.z.n.k. wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści z tytułu zapłaconych wynagrodzeń za usługi, których pozwana spółka nie świadczyła, a które stanowiły inne niż marża handlowa opłaty za przyjęcie towaru do sprzedaży.

Sąd Najwyższy orzekł, że opłaty z tytułu scentralizowanej płatności, usług logistycznych oraz premia pieniężna – przewidziane w łączących strony umowach handlowych  – zostały zastrzeżone na  rzecz  pozwanej bez ich powiązania z ekwiwalentnymi świadczeniami na rzecz powódki. Pobrane przez pozwaną w związku z tymi postanowieniami umownymi  wynagrodzenie stanowiło zawoalowane opłaty z tytułu dopuszczenia towarów powódki do obrotu, a zatem działanie pozwanej stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji określony w art. 15 ust. 1 pkt 4 uznk.

Obowiązek zapłaty premii pieniężnej w umowie zawartej między stronami został uzależniony od osiągnięcia bardzo niskiego w porównaniu z wartością transakcji między stronami progu obrotu towarami. Powódka była na podstawie umowy zobowiązana do zapłaty premii pieniężnej już w przypadku osiągnięcia przez pozwaną pułapu sprzedaży na poziomie 10.000 zł. Obowiązek uiszczenia premii był warunkiem podjęcia i kontynuowania współpracy, nie był przedmiotem negocjacji między stronami i został narzucony powódce przez pozwaną. Powyższe argumenty przesądziły, zdaniem Sądu Najwyższego, o uznaniu umówionej premii pieniężnej jako świadczenia pobranego za wprowadzenie towarów powódki do sieci handlowej pozwanej, a tym samym o spełnieniu przesłanek czynu nieuczciwej konkurencji z art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k.

• Wyrok Sądu Najwyższego z 8 listopada 2013 r., sygn. akt I CSK  46/13