Greenwashing w świetle przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

Greenwashing to innymi słowy nierzetelny marketing ekologiczny, czyli zjawisko polegające na wywoływania u klientów mylnego wrażenia, że oferowane im produkty czy usługi są przyjazne dla środowiska naturalnego, co ma zachęcić klientów do zakupu towarów lub skorzystania z usług konkretnego przedsiębiorcy.

W obecnym stanie prawnym brak jest odrębnej regulacji, która kompleksowo regulowałaby stosowanie tego typu praktyk przez przedsiębiorców. Mogą one jednak stanowić czyny nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (UZNK), jeśli są sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, a jednocześnie zagrażają lub naruszają interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

Wśród stypizowanych czynów nieuczciwej konkurencji, które uwzględniać należy przy analizie zjawiska „greenwashingu”, wymienić można:

• Art. 10 UZNK – mylne oznaczanie towarów lub usług

Greenwashing może polegać na takim oznaczaniu towarów lub usług, które może wprowadzić klientów w błąd m.in. co do ich pochodzenia, jakości czy sposobu wykonania. To samo odnosi się do wprowadzania do obrotu towarów w opakowaniu mogącym wywołać u klientów takie mylne wyobrażenie (chyba że zastosowanie takiego opakowania jest uzasadnione względami technicznymi).

• Art. 14 UZNK – rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji

Po drugie, greenwashing może stanowić czyn nieuczciwej konkurencji unormowany w art. 14 UZNK, polegający na rozpowszechnianiu nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim przedsiębiorcy lub przedsiębiorstwie, w celu przysporzenia korzyści.

• Art. 16 ust. 1 pkt 2 UZNK – reklama wprowadzająca w błąd

Wreszcie greenwashing może stanowić czyn z art. 16 ust. 1 pkt 2) UZNK, odnoszący się do stosowania reklamy wprowadzającej klienta w błąd i mogącej przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi. Niedozwolona reklama to nie tylko reklama zawierająca jawnie nieprawdziwe informacje, lecz również reklama niepełna, niejasna i reklama z użyciem oczywistości.

Na gruncie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wskazane powyżej czyny mają swoje karnoprawne odpowiedniki, tj. art. 25 ust. 1, art. 26 ust. 2 oraz art. 25 ust. 2 UZNK. W niektórych przypadkach może się okazać, że stosowane przez przedsiębiorcę praktyki stanowić będą wykroczenia.

Podsumowując, poszczególne praktyki uznane za greenwashing mogą być zwalczane na podstawie przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jednakże ustawa znajdzie zastosowanie tylko w przypadkach, które wypełniają znamiona czynu nieuczciwej konkurencji. W celu eliminacji całego zjawiska greenwashingu konieczne może okazać się przyjęcie kompleksowej regulacji prawnej.