Reklama oczywista – Kazus nr 3
Firma PP sprzedaje w Internecie wyposażenie drukarek i sprzęt komputerowy. W opisach oferowanych towarów znaleźć można między innymi następujące
- Jeśli nie będziecie Państwo usatysfakcjonowani z zakupu, gwarantujemy Państwu 14-dniowy termin na zwrot towaru za zwrotem płatności. Pokrywamy koszty przesyłki towaru.
- Wszystkie towary objęte są dwuletnią ustawową gwarancją.
- Odpowiedzialność za wysyłkę towaru ponosi firma PP.
Firma KK, która również zajmuje się handlem internetowym takim samym asortymentem, rozważa podjęcie kroków prawnych wobec swojego konkurenta, ponieważ opis towarów stosowany przez PP opiera się na oczywistościach. Taki sposób reklamy może stanowić czyn nieuczciwej konkurencji. W wyniku stosowanych przez firmę PP zabiegów marketingowych, klienci chętniej decydują się skorzystać z jej usług, pomimo faktu, że ceny dużej części towarów są korzystniejsze w sklepie internetowym firmy KK. Wyniki sprzedaży firmy KK spadają.
Jakie środki przysługują firmie KK?
Odpowiedzi udziela:
Wojciech Rocławski
Rechtsanwalt & Radca Prawny
w.roclawski@rgw.com.pl
Zgodnie z treścią § 3 ust. 1 niemieckiej Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej jako „UWG“) niedozwolone są takie działania przedsiębiorcy, które mogą w sposób istotny naruszać interesy konkurentów, konsumentów lub innych uczestników obrotu gospodarczego.
Reklama wskazująca na gwarancję zwrotu ceny w przypadku odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni od zakupu towarów, jak również na regułę ponoszenia ryzyka za wysyłkę towaru przy sprzedaży wysyłkowej, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu postanowienia pkt 10 załącznika do § 3 ust. 3 UWG, ponieważ wywołuje u odbiorców mylne wrażenie, jakoby uprawnienia, które przysługują konsumentom z mocy ustawy, stanowiły szczególną cechę oferty danego przedsiębiorcy.
Reklama stosowana przez firmę PP może prowadzić klientów do błędnego wniosku, że otrzymują dodatkowe korzyści, których nie oferują inni przedsiębiorcy. Podczas gdy stosownie do § 312g niemieckiego kodeksu cywilnego (dalej jako „BGB”) w przypadku umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość konsumentowi przysługuje prawo odstąpienia od umowy na podstawie § 355 BGB. „14-dniowa gwarancja zwrotu ceny” nie wykracza zatem poza ramy regulacji ustawowej.
Również klauzula o ponoszeniu przez przedsiębiorcę ryzyka wysyłki towaru odzwierciedla jedynie postanowienia ustawy. Zgodnie z § 474 ust. 2 zd. 2 BGB przy sprzedaży konsumenckiej nie ma zastosowania § 447 BGB, w związku z czym ryzyko przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru przechodzi na odbiorcę będącego konsumentem jedynie w ściśle określonych przypadkach (tj. § 446 zd. 1 BGB lub § 446 zd. 3, §§ 293 i n. BGB).
Co więcej, mylne wrażenie wywoływane przez obie wskazane powyżej klauzule potęgowane jest jeszcze przez fakt, że w ich bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się informacja o dwuletnim terminie gwarancji, która wskazuje wyraźnie, iż uprawnienie to przysługuje z mocy ustawy.
Zgodnie z aktualną linią orzeczniczą Federalnego Trybunału Sprawiedliwości (BGH) do uznania podobnych komunikatów za czyn nieuczciwej konkurencji nie jest nawet konieczne, aby informacja o rzekomej szczególnej ofercie przedsiębiorcy była przedstawiona w sposób rzucający się w oczy. Wystarczające jest, aby taka informacja mogła wzbudzić u konsumentów fałszywe wyobrażenie, że dany przedsiębiorca wyróżnia się od innych przedsiębiorców działających na rynku właśnie z uwagi na to, że dobrowolnie przyznaje konsumentom uprawnienie do odstąpienia od umowy (por. wyrok BGH z 10 marca 2014 r., sygn. akt I ZR 185/12).
Natomiast informacja o ustawowej gwarancji na zakupiony towar nie wywołuje mylnych wyobrażeń, ponieważ wprost wskazuje, że uprawnienie do dochodzenia roszczeń z tytułu gwarancji przysługuje klientom już z mocy ustawy.
Wobec powyższego, firmie KK jako konkurentowi firmy PP mogą przysługiwać roszczenia cywilnoprawne, których dochodzić może najpierw poprzez wezwanie do zaprzestania naruszeń (Abmahnung), a następnie – w przypadku niezastosowania się do wezwania – na drodze sądowej:
- roszczenie o zaniechanie à zgodnie z § 8 ust. 1 UWG firma KK może dochodzić roszczenia zaprzestania działań stanowiących nieuczciwą konkurencję (zaniechanie używania w reklamie i materiałach handlowych informacji o „14-dniowej gwarancji zwrotu ceny”,
- roszczenie odszkodowawcze à stosownie do § 9 zd. 1 UWG firma PP może zostać zobowiązana do naprawienia szkody powstałej wskutek dopuszczenia się czynu nieuczciwej konkurencji. Roszczenie to przysługuje na zasadach ogólnych określonych w niemieckim kodeksie cywilnym (§ 249 i n. BGB). Aby zrealizowały się przesłanki roszczenia odszkodowawczego, firma PP musiałaby dopuścić się czynu nieuczciwej konkurencji w sposób zawiniony.
Wskazówka:
Rozważania dotyczące przedstawionego powyżej stanu faktycznego powinny być uwzględniane przez przedsiębiorców zajmujących się sprzedażą na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa przy formułowaniu ogólnych warunków umów, które mają mieć zastosowanie w stosunku do konsumentów. Należy w szczególności zwracać uwagę, aby informacje o uprawnieniach przysługujących konsumentom z mocy ustawy wprowadzane były do OWU w sposób właściwy i wyważony, aby nie wywoływały u konsumentów błędnych wyobrażeń.