Wiedza, doświadczenie i umiejętności zdobyte przez pracownika a tajemnica przedsiębiorstwa

W toku zatrudnienia u danego pracodawcy pracownik ma dostęp do szeregu informacji, które stanowią tajemnicą przedsiębiorstwa. Jednocześnie zdobywa wiedzę i doświadczenie, które może wykorzystać w swoim dalszym życiu zawodowym. Odróżnienie tzw. pracowniczego know-how od informacji objętych tajemnicą przedsiębiorstwa w praktyce często powoduje trudności.

W wyroku z 8 stycznia 2019 r. w sprawie o sygn. akt II CSK 736/18 Sąd Najwyższy kontynuuje dotychczasową linię orzeczniczą, stwierdzając, że wiedza, doświadczenie i umiejętności zdobyte przez pracownika w czasie zatrudnienia nie korzystają z ustawowej ochrony na rzecz przedsiębiorstwa.

Natomiast ze względu na zasadę swobody umów istnieje możliwość zawarcia przez pracodawcę i pracownika porozumienia zawierającego klauzulę ograniczającą posługiwanie się tą wiedzą w celach konkurencyjnych, w tym w ramach stosunku pracy na rzecz podmiotu prowadzącego taką samą działalność. Zgodnie bowiem z art. 101¹ i 102¹ kodeksu pracy możliwe jest umowne uregulowanie zakazu konkurencji zarówno w czasie trwania stosunku pracy, jak i po ustaniu tego stosunku.

We wskazanym orzeczeniu Sąd Najwyższy przytacza swoje wcześniejsze judykaty odnoszące się do analogicznej problematyki.

Zgodnie z wyrokiem z 3 października 2000 r. w sprawie o sygn. akt I CKN 304/00 wykorzystanie przez pracownika we własnej działalności gospodarczej wiadomości, względem których przedsiębiorca nie podjął działań niezbędnych w celu zachowania ich w poufności, należy traktować w kategoriach użycia powszechniej, aczkolwiek specjalistycznej wiedzy, wobec której przedsiębiorca nie ma żadnych ustawowych roszczeń. Jednocześnie Sąd Najwyższy stwierdził, że informacja nie ujawniona do wiadomości publicznej traci ochronę prawną, gdy każdy przedsiębiorca (konkurent) może się o niej dowiedzieć drogą zwykłą i dozwoloną, a więc np. gdy pewna wiadomość jest przedstawiana w pismach fachowych lub gdy z towaru wystawionego na widok publiczny każdy fachowiec może poznać, jaką metodę produkcji zastosowano.

Natomiast w wyroku z 2 września 2001 r. w sprawie o sygn. akt I CKN 1159/00 Sąd Najwyższy stwierdził, że treść art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie pozwala na objęcie tajemnicą informacji powszechnie znanych lub takich, których posiadaniem określony podmiot jest zainteresowany ze względu na prowadzoną działalność czy też wykonywany zawód i może się o nich dowiedzieć w zwykłej i dozwolonej drodze.

Tajemnicą przedsiębiorstwa na gruncie art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji są objęte nie tylko wiedza, doświadczenie i umiejętności zdobyte przez pracownika w czasie zatrudnienia przez przedsiębiorcę, ale także wszystkie informacje dotyczące przedsiębiorstwa, które są powszechnie znane i łatwo dostępne dla szerszego kręgu odbiorców, a względem których przedsiębiorca nie podjął działań koniecznych do zachowania ich w poufności.

• wyrok Sądu Najwyższego z 8 stycznia 2019 r., sygn. akt II CSK 736/18