Żądanie udzielenia informacji i jego przesłanki

Dochodzenie roszczeń z tytułu czynów nieuczciwej konkurencji często jest utrudnione z uwagi na brak dostępu poszkodowanego przedsiębiorcy do danych, które znajdują się w posiadaniu naruszyciela lub innych osób. Dopiero uzyskanie odpowiednich informacji umożliwia prawidłowe sformułowanie roszczeń, w szczególności roszczeń odszkodowawczych oraz o wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści.

Art. 479¹¹³ Kodeksu postępowania cywilnego daje przedsiębiorcy możliwość zwrócenia się do sądu we wszystkich sprawach zaliczanych do kategorii spraw własności intelektualnych, a więc również  w sprawach z zakresu nieuczciwej konkurencji, o wezwanie przeciwnika lub innego podmiotu do udzielenia określonych informacji. Może się  do odbyć zarówno przed wszczęciem postępowania, jak i w jego toku – do zamknięcia sprawy w pierwszej instancji. Informacje odnosić się mogą do pochodzenia i sieci dystrybucji towarów lub usług i muszą być niezbędne dla dochodzenia roszczenia.

Warunkiem uwzględnienia przez sąd wniosku o wezwanie do udzielenia informacji jest wykazanie przez wnioskodawcę w sposób wiarygodny okoliczności wskazujących na naruszenie.

Interpretacją powyższego warunku w świetle dyrektywy 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej zajął się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 27 kwietnia 2023 r. w sprawie C-628/21.

Trybunał uznał, że podmiot występujący z wnioskiem o wezwanie do udzielenia informacji powinien przedstawić wszelkie racjonalnie dostępne dowody umożliwiające sądowi rozpatrującemu to żądanie uzyskanie z wystarczającą pewnością przekonania, iż wnioskodawcy przysługuje określone prawo, którego dotyczy naruszenie, poprzez przedłożenie odpowiednich dowodów w świetle charakteru wspomnianego prawa i ewentualnych mających zastosowanie szczególnych formalności.

Przedmiotem postępowania krajowego, w ramach którego zostało złożone pytanie prejudycjalne do TSUE, były naruszenia autorskich praw majątkowych poprzez sprzedaż w sieci marketów budowlanych jako elementów dekoracyjnych reprodukcji grafik bez zgody autora oryginalnych obrazów. Konieczne było zatem rozważenie, czy w żądaniu udzielenia informacji wnioskodawca wykazał, że prawa autorskie rzeczywiście mu przysługują.

Z orzeczenia TSUE wyprowadzić można ogólny wniosek, że w każdym przypadku zakres żądanych informacji powinien być oceniany indywidualnie, jak również, że postępowanie w przedmiocie wezwania do udzielenia informacji należy oddzielić wyraźnie od postępowania w przedmiocie stwierdzenia naruszenia praw własności intelektualnej, co dotyczy także postępowania dowodowego.

Wnioskodawca ma bowiem spełnić przesłankę wykazania okoliczności wskazujących na naruszenie, co w odniesieniu do różnych spraw objętych wspólną kategorią „spraw własności intelektualnej”, może wymagać różnego stopnia formalizmu i różnego rodzaju dowodów.

Zgodnie ze wskazanym orzeczeniem TSUE to sąd krajowy ma oceniać, czy złożony wniosek o udzielenie informacji jest uzasadniony i proporcjonalny oraz czy nie stanowi nadużycia prawa.

Podkreślić trzeba zatem, że nie jest możliwe ustalenie z góry określonych kryteriów do oceny wniosków o udzielenie informacji. W sprawach, w których naruszenie polega na dopuszczeniu się czynu nieuczciwej konkurencji, powinno się zatem oceniać przesłanki konkretnego, zarzucanego czynu nieuczciwej konkurencji i rodzaj podnoszonych roszczeń. Są to elementy, które wpływają na zakres niezbędnych do dochodzenia roszczenia informacji, a tym samym na zasadność wniosku złożonego w trybie art. 479¹¹³ KPC.

• wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 27 kwietnia 2023 r., C-628/21