Nieuczciwe działania platform internetowych – rozporządzenie P2B i projekt zmian w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
Co reguluje unijne rozporządzenie P2B?
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1150 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie propagowania sprawiedliwości i przejrzystości dla użytkowników biznesowych korzystających z usług pośrednictwa internetowego nazywane w skrócie „P2B” (od relacji platforma-biznes) obowiązuje w Unii Europejskiej bezpośrednio już od 12 lipca 2020 r.
Rozporządzenie P2B nakłada określone obowiązki na dostawców usług pośrednictwa internetowego takich jak platformy sprzedażowe typu „marketplace”, wyszukiwarki internetowe, sklepy z aplikacjami, serwisy społecznościowe, porównywarki cenowe czy serwisy rezerwacyjne, z których korzystają inni przedsiębiorcy określani jako użytkownicy biznesowi w celu nawiązania relacji z konsumentem jako odbiorcą końcowym.
Głównym celem rozporządzenia jest transparentność przy świadczeniu usług pośrednictwa. Wymóg ten odnosi się do sposobu sformułowania warunków ich świadczenia czy wypełniania określonych wymogów informacyjnych. Użytkownicy biznesowi mają mieć również zapewnioną skuteczną możliwość dochodzenia swoich roszczeń wobec pośredników.
Komisja Europejska zarzuciła Polsce, iż nie wywiązała się z obowiązku określonego w art. 15 tego rozporządzenia polegającego zapewnieniu właściwego i skutecznego egzekwowania rozporządzenia, w tym wprowadzenia skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających środków mających zastosowanie w przypadku naruszeń jego przepisów.
Projekt zmian w polskiej ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
Ministerstwo Rozwoju i Technologii opublikowało projekt ustawy z 17 kwietnia 2024 r., której celem jest dostosowanie polskich przepisów do obowiązujących regulacji unijnych i zapewnienie ich wykonalności, w tym do rozporządzenia P2B.
Użytkownik biznesowy jako przedsiębiorca
Planowane zmiany w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji dotyczą między innymi definicji przedsiębiorcy.
Przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej.
W nowej wersji definicja precyzuje, że do grona przedsiębiorców należą również użytkownicy biznesowi i użytkownicy korzystający ze strony internetowej w celach biznesowych w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1150 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie propagowania sprawiedliwości i przejrzystości dla użytkowników biznesowych korzystających z usług pośrednictwa internetowego (Dz. Urz. UE L 186 z 11.07.2019, str. 57), zwanego dalej „rozporządzeniem 2019/1150”.
Nowe czyny nieuczciwej konkurencji
Do czynów nieuczciwej konkurencji wymienionych w art. 3 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji należeć mają również działania w zakresie usług pośrednictwa internetowego i wyszukiwarek internetowych, w rozumieniu rozporządzenia 2019/1150, naruszające przepisy tego rozporządzenia.
W art. 17h ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wprowadzony ma zostać nowy czyn nieuczciwej konkurencji obejmujący działanie w zakresie usług pośrednictwa internetowego i wyszukiwarek internetowych, w rozumieniu rozporządzenia 2019/1150, naruszające przepisy tego rozporządzenia, w szczególności w odniesieniu do wynikających z niego obowiązków dotyczących:
1) warunków korzystania z usług;
2) warunków ograniczenia, zawieszenia i zakończenia świadczenia usług;
3) określenia i opisu parametrów plasowania;
4) opisów zróżnicowanego traktowania;
5) zapewnienia wewnętrznego systemu rozpatrywania skarg.
Informacje na temat dochodzenia roszczeń
Przedsiębiorca ma mieć możliwość zwrócenia się do ministra właściwego do spraw gospodarki o udzielenie informacji w związku z naruszeniem przepisów rozporządzenia 2019/1150 przez dostawcę usług pośrednictwa internetowego lub dostawcę wyszukiwarki internetowej.
Minister powinien przekazać przedsiębiorcy informacje o przysługujących mu uprawnieniach wynikających z rozporządzenia 2019/1150 oraz postępowaniu przed sądem w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji przez dostawcę usług pośrednictwa internetowego lub dostawcę wyszukiwarki internetowej.
Podsumowanie
Rozporządzenie P2B i wynikające z niego obowiązki oraz uprawnienia obowiązują bezpośrednio w państwach członkowskich UE od dnia wejścia w życie w lipcu 2020 r. Zmiany w przepisach krajowych służą zapewnieniu ich wykonalności. Zakwalifikowanie naruszeń rozporządzenia P2B w ramach relacji między operatorem platformy internetowej a przedsiębiorcą korzystającym z usługi pośrednictwa jako czynów nieuczciwej konkurencji ustala jasno podstawę prawną dochodzenia roszczeń przed sądami krajowymi. W przypadku stwierdzenia, że działania operatora platformy polegające na naruszeniu przepisów rozporządzenia 2019/1150 w sposób zagrażający lub naruszający interes użytkownika biznesowego, możliwe będzie wystąpienie na drogę sądową z roszczeniami określonymi w art. 18 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, w tym o zaniechanie oraz usunięcie skutków czynów nieuczciwej konkurencji czy o odszkodowanie.
Projekt ustawy znajduje się obecnie na etapie konsultacji społecznych, a planowany termin skierowania go do Sejmu pod głosowanie to druga połowa 2024 r.