Nierealne zapewnienia dotyczące gwarancji a utrudnianie dostępu do rynku

Za czyn nieuczciwej konkurencji może zostać uznane zamieszczenie w ofercie wykonawcy zapewnień co do okresu gwarancji, terminu przydatności towaru czy dostępności części zamiennych, które są nierealne i oderwane od rzeczywistych możliwości wykonawcy oraz panujących na rynku zwyczajów.

Gwarancja udzielana przez uczestników postępowania przetargowego powinna zawsze odzwierciedlać realny czas eksploatacji zamawianego urządzenia oraz odpowiadać rzeczywistym możliwościom jej realizacji w okresie trwania zobowiązania gwarancyjnego.

Przykładowo za czyn nieuczciwej konkurencji zostało uznane działanie polegające na zaoferowaniu stuletniego okresu gwarancji. Krajowa Izba Odwoławcza doszła do wniosku, że:

takie zachowanie wykonawcy nie daje się logicznie wytłumaczyć niczym innym, jak tylko zamiarem sztucznego zawyżenia punktacji, którą wykonawca spodziewa się uzyskać w kryterium „okres gwarancji”. Jednocześnie uniemożliwia on lub znacznie utrudnia uzyskanie zamówienia innym wykonawcom, którzy zdecydowali się udzielić gwarancji na realny i adekwatny do przedmiotu zamówienia okres (por. wyrok KIO z 21 kwietnia 2015 r., sygn. akt KIO 692/15).

Podobny przypadek miał miejsce w stanie faktycznym innej rozpatrywanej przez KIO sprawy, gdzie wykonawca udzielił 99-letniej gwarancji na dostarczane przez siebie regały. Co istotne, przy ocenie zamawiający stosował dwa kryteria: kryterium ceny –  60% oraz gwarancji/rękojmi – 40%. Minimalny okres gwarancji zgodnie z SIWZ wynosił 24 miesiące, natomiast nie został wskazany maksymalny okres. Wskazanie 99-letniego okresu gwarancji pozwoliło wykonawcy wygrać przetarg z ceną ponad 3,5-krotnie wyższą niż najniższa ze złożonych ofert. Po wyborze jego oferty jako najkorzystniejszej odwołanie wniósł inny uczestnik postępowania.

Wykonawca, proponując 99-letni okres gwarancji za dostarczone przez siebie towary, utrudnił innym przedsiębiorcom swobodne i wolnorynkowe konkurowanie o udzielenie zamówienia publicznego. Zasady doświadczenia życiowego, jak również cel instytucji gwarancji na tego typu towary nakazuje sądzić, że jedynym kryterium tak wysoko określonego okresu gwarancji przez Wykonawcę była chęć uzyskania maksymalnej ilości punktów za okres gwarancji, a nie rzeczywiste możliwości gwarantowania poprawności działania zaoferowanych regałów z napędem elektrycznym, sterowanych elektronicznie w okresie gwarancyjnym.

W ocenie KIO:

sztuczne wydłużenie „okres gwarancji” należy poczytywać za działanie uniemożliwiające lub znacznie utrudniające uzyskanie zamówienia innym wykonawcom, którzy zdecydowali się udzielić gwarancji na realny i adekwatny do przedmiotu zamówienia okres (por. wyrok KIO z 23 marca 2016 r., sygn. akt KIO 369/16).

Działanie takie wypełnia znamiona czynu nieuczciwej konkurencji z art. 15 ust. 2 pkt 5 UZNK, gdyż ma na celu wymuszenie na klientach wyboru jako kontrahenta określonego przedsiębiorcy lub stwarzanie warunków umożliwiających podmiotom trzecim wymuszanie zakupu towaru lub usługi u określonego przedsiębiorcy. W świetle klauzuli generalnej z art. 3 UZNK jest to również działanie sprzeczne z dobrymi obyczajami, naruszające interesy innych przedsiębiorców i klientów.

Stwierdzenie, że doszło do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji poprzez złożenie oferty w przetargu prowadzi do odrzucenia oferty przez zamawiającego.