Klauzula przeciwdziałająca obejściu prawa podatkowego już obowiązuje

15 lipca 2016 r. weszła w życie nowelizacja ordynacji podatkowej wprowadzająca klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania. Zgodnie z klauzulą unikaniem opodatkowania jest czynność dokonana przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzeczna z celem przepisu ustawy.

W takiej sytuacji, jeśli sposób działania był sztuczny, czynność taka nie będzie skutkowała osiągnięciem korzyści podatkowej. Nowelizacja uznaje za sztuczny taki sposób działania, który nie zostałby zastosowany przez podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej. Korzyścią podatkową w rozumieniu nowych przepisów jest natomiast  niepowstanie zobowiązania podatkowego, odsunięcie w czasie powstania zobowiązania podatkowego lub obniżenie jego wysokości albo powstanie lub zawyżenie straty podatkowej, a także powstanie nadpłaty lub prawa do zwrotu podatku albo podwyższenie kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku.

Co istotne, klauzula nie ma zastosowania w odniesieniu do korzyści podatkowej nieprzekraczającej 100 tys zł, jak również do podatku od towarów i usług oraz do opłat i niepodatkowych należności budżetowych. W przypadku uznania, że zostały spełnione te warunki, minister właściwy do spraw finansów publicznych będzie mógł wydać decyzję w sprawie ustalenia lub określenia prawidłowej wysokości zobowiązania podatkowego za dany rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy albo innej decyzji dotyczącej rozliczenia podatnika za oznaczony okres rozliczeniowy.

Ponadto, podatnicy mający wątpliwości co do zgodności stosowanej przez nich optymalizacji podatkowej z klauzulą generalną, będą mogli zwrócić się do ministra finansów o wydanie tzw. opinii zabezpieczającej (jej koszt to 20 tys. złotych).

Celem nowej regulacji jest nie tylko ochrona budżetu państwa przed działaniami podmiotów unikających płacenia podatków na dużą skalę, ale również ochrona konkurencji na rynku przed nieuczciwymi praktykami podatkowymi, przekraczającymi dopuszczalne granice „optymalizacji”.